Bira yapmak temel olarak mayaya uygun yaşam ortamı hazırlamaktır aslında mayanın yaşam alanını tehdit etmediğiniz sürece ev biracılığında kural veya yanlış yoktur. Mayanın hayatını tehdit eden iki unsur vardır temizlik ve oransız sıcaklık. Bu ikisine dikkat ettiğiniz sürece sonuçta iyi veya kötü bir içki ortaya çıkar. Yani demem o ki kaynağı olmayan ve internet ortamında konuşulan kişisel olarak denenmemiş her konu tartışmalıdır. Bu nedenle milyon tane hata yapsanız da evde çok güzel biralar yapabilirsiniz.
Bu işe yeni girdiyseniz genel tavsiye olarak bira kiti ile başlamalısınız. Bira kiti temel olarak olayın mantığını anlamanız açısından önemli.Bira kiti kurulumu hakkında internette ve tedarikçilerde çok fazla yazılı kaynak bulabilirsiniz. Hepsi de son derece yeterlidir. Çünkü bira kiti kurulumu aslında bira yapımında son aşamayı temsil eder yani fermantasyon sürecinin birebir uygulamasıdır. Kit kurulumuna bu gözle bakarsanız yukarı adımlara doğru kendinizi geliştirebilirsiniz. Devam etmeden önce daha temel olan aşağıdaki yazıyı okumanızı öneririm:
Bira kiti nedir derseniz aşağıdaki yazıyı okutabilirsiniz:
Kit biracılığı evde bira yapımına giriştir bu yüzden de deneyimlenmesi çok önemlidir. Bu konuda ilerledikçe çok fazla detayla karşılaşmaya başlayacaksınız. Sitede detayları bulabilirsiniz ancak şimdi bira kiti kurulumunu adım adım anlatalım.
Başlamadan önce aşağıdaki malzmeleri tamamlamanız gerekir:
1) Ekipman Tedarik Edin
Türkiye’de ev biracılığı için malzemeler başlangıç seti altında satılmaktadır. Hazır bir başlangıç seti ve bir bira kiti alın böylece eksik malzemeleriniz olmadan başlayabilirsiniz. Daha sonra ihtiyacınıza göre diğer malzemeleri yavaş yavaş tamamlarsınız.
Ek olarak hidrometre almanızı kesinlikle tavsiye ederim.
2) Bira Kiti ve Şeker Kaynağı Tedarik Edin
Zevkinize göre Kendinize uygun bira kiti seçin. Kit biralarını güçlendirmek için maya besini olarak şeker kullanılır. Ne kadar şeker kullanılması gerektiği bira kitini satan firmalar belirtir. Şeker detayları başka yazıda anlatılacaktır ancak kaliteli bir kit birasının anahtarı malt özüdür. Mümkünse rafine şekerden uzak durun ve şeker yerine malt özü alın. Malt özü hakkında detaylı bilgiye aşağıdaki yazıdan ulaşabilirsiniz:
3) Bira Şişesi Alın veya Biriktirin
İlk başlayan biracılar genelde bira şişesi ile bu işe başlar. Fermantasyon sonunda biranızı şişelere depolamak istemeniz normal. Bunun yanında fıçılama sistemleri de kullanmak isteyebilirsiniz ama bu ileriki bir aşama.
Bira şişelerini ekipman temin eden sitelerden veya tekel dükkanlarından alabilirsiniz ancak dışarıdan aldığınız şişeleri özel kimyasallarla çok iyi temizlemeniz gerekir. Çoğu kişi sırf bu yüzden bira yapım sürecine soğuk bakmaktadır.
Evde Bira Yapımı
Kit yapımı için gereken malzemeleri topladınız ve evde bira yapım günü geldi. Aşağıdaki adımları izleyerek biranızı yapabilirsiniz:
Bira Kiti Nasıl Kurulur?
1) Biraya değen tüm ekipmanı temizleyin.
Burası önemli biraya her değen malzeme kaşık,çubuk,kap hepsi çok iyi temizlenmeli. Bunları önce PBW benzeri bir kimyasalla iyice temizleyip ,sonra suda durulamak gerekir. En son biraya değen her br malzemeyi de Starsan türevi bira arındırıcısı ile arındırmak gerekir. Gerçekten bu adım bazen çok zor ve sıkıcı olabiliyor ama aslında en önemli adımdır.
2) Fermantasyon kovasındaki sızdırmazlığı
kontrol edin
En çok göz ardı edilen konulardan biridir ancak özellikle bağlantı noktalarında ve musluklarda aşırı bir sızdırma görülebiir. Musluklu kaplarda musluk dişlerinin teflon ile sarılması kritiktir.
Kit ile bira yapmanın püf noktaları
3) Bira Kitini sıcak suya koyun
Bira kiti katı pekmez kıvamında sıvı malt özüdür fermantasyon kovasına bunu dökmeden önce akışkan hale getirmemiz gerekir aksi takdirde kovaya dökemeyiz. Bunun için tencereye sıcak su koyup içine bira kiti tenekesini atın. Sıcak su tenekenin tüm yüzeylerine temas etsin.
Evde Bira Yapımı
4) Fermantasyon kovasında şekeri veya malt özünü çözün
Bira için içme suyu kullanabilirsiniz.
Fermantasyon kovasında bir litre civarında sıcak su ile şekeri iyice çözün ve karıştırın. Şeker yerine sıvı malt özü LME kullanacaksanız onu da önce kaynar suda bekletmelisiniz. Kuru malt özü DME kullanırsanız çok sıcak suya dökmemek de fayda var çünkü aşağıdaki gibi topaklaşır.
Evde Bira Yapımı
5) Bira Kitini Fermantasyon kovasına dökün
Sıvılaşmış Bira kitini açın ve çözülmüş şekerin üstüne dökün. İşlem bitmeye yakın bir litre civarında sıcak suyu bira kiti tenekesi içinde yapışan malzemelere dökün ve bu yapışan malzemeleri de fermantasyon kovasına dahil edin. Suyun kaynaması şart değil kaynamış su ne kadar yüksek olursa sonuçtaki şıranın sıcaklığını çok yükseltir. Kovadaki karışımı iyice köpürtmeden karıştırın dipte yoğun kıvamda bira kiti veya malt özü kalmamalı. En sonunda kit kaç litrelik ise yeteri kadar suyu kovaya dökün ve karıştırın. Seçeceğiniz kit önemli genelde bu noktada hata yapılıyor şeker çözerken ve bira kitindeki yapışan malzemeleri alırken çok sıcak su kullanılıyor ve sonuçta şıra aşırı sıcak oluyor. Bunun için son dökeceğiniz suyu soğutabilirsiniz. Sonuçta elde edeceğiniz şıra mayanın kabul edeceği bir sıcaklık olmalı.
6) Bira Mayasını Uyandırın
Bazı biracılar kuru mayayı direk biranın üzerine döküyorlar ama bu biraz tehlikeli. Mayayı uyandırmanız size bir sürü avantaj sağlayacaktır. Maya Uyandırma hakkında detaylı bilgiyi aşağıdan okuyabilirsiniz:
7) Bira Kitinin Sıcaklığını ve yoğunluğunu kontrol edin
Bira Kitinin sıcaklığı 15-22 derece arasında olmalıdır genel olarak Ale tipi mayalar bu aralıkta çalışırlar sıcaklık fazlaysa biraz beklemeniz gerekebilir çünkü aşırı sıcak suya maya atamazsınız. Şıranızın mayanızın çalışma sıcaklığına geldiğinden emin olmalısınız.
Hidrometre ile yoğunluk kontrolü genelde atlanan bir konu. Ancak doğru yapıp yapmadığınızı ve son alkol miktarını hesaplamak için hidrometre kullanmanız şart. Öncelikle kitteki şeker yoğunluğunu ölçmeniz gerekir ve bu bilgiyi bira kiti satan firmaların sitesinden alabilirsiniz. Veya kitlerin içinden reçete tarzı bilgiler çıkar orada da yazar.
8) Fermantasyon kovasını kapatıp çalkalayın
Bira yapımında oksijenin şıra içerisinde dağılması önemlidir. Böylece maya şıra içinde oksijenle buluşur ve çalışmaya fermantasyon kovasını çalkalamak bunu sağlayacaktır. Kovayı kapatıp çalkaladıktan sonra aşağıdaki gibi bir görüntü oluşacaktır.
Evde Bira Yapımı
9) Mayayı Fermantasyon Kovasına Dökün
Çalkalama sonrası köpüklenme olacaktır. Köpükleri hafifçe kenara çekerek mayayı dökün. Hava kilidinin seviyesini temiz su ile doldurun ve kapağını kapatarak fermantasyon kovasına takın. 48 saat içinde hava kilidi seviyesi değişecek ve fermantasyon süreci başlayacaktır. Genelde fermantasyon süreci 2 hafta sürer iki hafta sonunda hidrometre ile ölçüm yaptığınızda FG değeri tutuyorsa fermantasyon bitmiştir. FG Ale için genelde 1.010 seviyesinde biter.
Evde Bira Yapımı
Evde Bira Yapımı
10) İkinci fermantasyon yapın
Bir çok yerde opsiyonel dense de aslında yapılması gereken bir adımdır. Sifonlama yapmadan direk şişeleme yaparsanız maya tarafından çökelen tüm maddeleri direk şişeye de alırsınız. Sifonlama bira kalitesini ciddi etkiler. İlgili yazımız için:
Sifonlama ve ikinci fermantasyon nedir?
11) Bira Kiti Şişeleme
Fermantasyon bittikten sonra bira kitini şişelemeye geçebiliriz. Uygun ekipmanları gene temizliyoruz. Şişelerin zaten temiz olması gerekiyor ayrıca bunların içine bir miktar arındırıcı püskürtmemiz gerek.
Evde Bira Yapımı
Şişelerin temizlik işlemi bittikten sonra aktarıcı yardım ile şişeleri bira ile dolduruyoruz. Burada dikkat edilmesi gereken gazlanma için şişenin içine bir miktar şeker koymaktır. Bira kitlerini şişelerken bir miktar mayada şişeye girer. Bu mayalar şişe içerisinde tekrar şeker ile temas ettiğinde karbondioksit üretir. Biranın kapağını kapattığımızda karbondioksit dışarı çıkamadığı için bira gazlanır. Genellikle 50 cc biralar için konması gereken şeker değeri 4 gramdır. Bunu ölçek kapları ile de koyabilirsiniz.
Şekeri koyduktan sonra arındırdığımız etekli kapağı uygun kapatıcı ile kapatıyoruz. Şeker şişenin kenarlarına yapışabilir o yüzden şişeyi bir kere ters yüz etmekte fayda var.
12) Kit Birasını Birayı Şişede dinlendirme
Evde Bira Yapımı
Şişeleme işlemi bittikten sonra birayı yeriniz oda sıcaklığında tutabilirsiniz. Hatta yeriniz varsa şişeledikten 2 hafta sonra şişeleri buzdolabına da koyabilirsiniz. Mümkünse güneş görmeyen bir yer olsun. Şişelemeden sonra genelde:
- Ale biralar 1 ay sona
- Belçika Biraları 2 ay sonra
- Lagerler 2 ay sonra
içilebilir. Birayı şişede ne kadar bekletirseniz o kadar olgunlaşır ve gazlanır. Bu bekleme süresi ve stoklama bazen kullanıcıya zor gelse de ortalama süreler bu şekildedir.
Daha detaylı bilgi elde etmek için aşağıdaki ek yazımızı da okuyabilirsiniz:
Kit Biracılığı için Püf Noktalar