Belçika biraları deyince bir kesim bira severin adeta bağımlısı olduğu türlerden bahsediyoruz. Bu bira türleri Belçika kültürünün önemli parçasıdır ve bira dünyasında belli bir konuma sahiptirler.

Belçika biraları tadım açısından genellikle karmaşık, yapı olarak gövdeli ve çoğu türde kaynatmada candi şekeri kullanımı nedeniyle yüksek alkollüdür. Esas farklılığı yaratan en önemli unsur ise kullanılan özel Belçika bira mayalarıdır.

Şimdi en önemli Belçika bira türlerini teker teker inceleyelim:

Abbey Ale -Abdijbier (Manastır Biraları)

Manastır biraları genellikle en çok bilinen türlerdir çünkü şişe üstlerinde rahip resimleri ve figürleri vardır.

Öncellikli olarak Trappist rahipler tarafından üretilen bu ale biralarda malt baskındır ayrıca bu biralar açıkça hissedilen meyve ve baharat aromalarına sahiptir.

Trappistler Katolik mezhebinden Sistersiyen tarikatının bir koludur. Aziz Benedikt’in kurallarını harfi harfine uygularlar yani çok katılardır. Bu tarikat, ismini Fransa’nın Normandiya bölgesinde bulunan La Grande Trappe manastırından alır.

Rahiplerin bira yapmalarının sebebi sadece günlük besin ihtiyacı nedeniyle değildir, okumuş kesim dini sınıfta olduğu için yaptıkları biraları geliştirmişler ve halka satarak manastırlarına para sağlamışlardır.

Peki Trappist Birasıyla ve Abbey ale arasındaki fark nedir?

Trappist  bira olma hakları   günümüzde International Trappist Association’ı (ITA) tarafından verilir. Trappist logosunu kullanmak için bira üreticileri birkaç konuya dikkat etmelidir:

1)        Birahane manastır sınırları içinde olacak ve bira üretimini keşişler denetleyecek.

2)        Bira yapımı keşişlerin günlük görevlerini aksatamayacak

3)        Biradan elde edilen kar ya manastıra kalacak yada hayır kurumuna bağışlanacak.

Bu temel kurallar dışında kalan aynı türdeki biralar Abbey Ale olarak geçer. Dolayısıyla gene kabul gören Abbey türü ticari firmalar tarafından üretilmektedir.

Dubbel

Dubbel Felemenk dilinde duble anlamında gelmektedir.

%6-8 oranında kahverengi maltın önde olduğu hafif karamelimsi tat profiline sahiptir. Dengeli bir biradır ve genellikle bitirişleri kurudur. Malt tadının arkasında karmaşık muz, karanfil ve kuru üzüm tatları alınabilir. Şerbetçi otu önde değildir.

Belçika Biraları

Neden Dubbel deniyor?

Tabii ki her kelimenin kökeni tam net değildir, varsayımlar dubbel kelimesini özellikle eski bira yapma tekniklerine bağlamaktadır.

Eski zamanlarda aynı mayşeden iki bira çıkabiliyordu. Mayşeden kastımız şudur: Kırılmış arpa maltı sıcak suya daldırıp özü çıkarılır.Yani bu işlem bir tür demlemedir.  İlk mayşeden çıkan bira sert ve gövdeli olurdu, maltı çıkarıp ikinci kez mayşeye daldırırlardı ve kalan şekerle  ikinci az gövdeli birayı elde ederlerdi. Bu biraya da singel veya single denmektedir. Single düşük alkollü olduğu için özellikle rahip sınıfı tarafından tüketiliyordu. Single aynı zamanda Enkel veya Patersbier olarak adlandırılır.

Bir varsayıma göre ilk yapılan sert ve gövdeli birada tahmini iki kat fazla şeker olacağı için buna dubbel yani duble deniyordu.

1926 bu tür yılında Westmelle manastırının Dubbel Bruin ile modern şeklini almıştır.

Quad (Quadrupel )

Belçika Biraları

Quadrupel temel olarak dubbel türünün serti olarak düşünülebilir. Bu biralar %12 alkol oranına kadar ulaşmaktadırlar. Quadrupel 90’lı yıllarda çıkmış yeni bir isimdir bu tür genellikle Belçika Sert Koyu Bira türlerine girmektedir.

Westvleteren 12, St. Bernardus Abt. 12 türün en bilinen iyi örnekleri olarak sayılabilir.

Tripel

Belçika Biraları

%7-10 Aralığında alkol yüzdesine sahip altın rengi bir Belçika birasıdır. Bunun yanında mayasıyla beraber muz, turunç ve biber gibi tatlara sahiptir.

Rengiyle alakalı belki de en büyük özelliği beyaz candi tarzı şeker kullanılmasıdır. Böylece altın renginde yüksek alkol seviyesine ulaşılır.

Bu türde kullanılan şerbetçi otunun da etkisi hissedilir.

1930’larda lager in popüler olmasıyla, 1934 yılında Westmalle Trappist birahanesi bu türü ön plana çıkarmıştır. Dolayısıyla lagerin etkisi Belçika’da yeni bir türü ortaya çıkarmıştır.

Saison

Belçika Biraları

Genel olarak alkol yüzdesi 4-8% arasındadır. Özellikle Wallonia bölgesi ve Belçika kökenlidir.

Belçika’nın belki de en bol şerbetçi otlu birasıdır özellikle son bitirişte hissedilen bir acılık vardır. Genel olarak koyu altın rengindedir.

Saison kelime anlamı olarak sezon demektir. Temel olarak arta kalan tahılla yapılan ve fiziksel çaba sarfeden tarla işçileri için yapılırdı. Özellikle soğuk zamanlarda yapılıp yaz boyunca işçileri ferahlatan bir içkiye dönüşürdü. Arta kalan tahıllar ise hayvanlara besin olarak geri dönerdi.

Özellikle değişik mayası vardır gene neredeyse her Belçika mayasında olduğu gibi bu maya meyve, turunç ve karanfil esterleri verir. Hafif gövdeli ve bol gazlanmış bir biradır.

Ev biracılarının brett gibi vahşi mayalarla oynamayı sevdiği türlerdendir.

Bière de Garde

Biere de Garde aslında kelime anlamı lager ile aynı kapıya çıkar yani depolamak için yapılan bira anlamındadır.

Saison’a benzemekle beraber biraz daha farklıdır. Maltsı bir tadı vardır ve değişik gövdeli türleri vardır.

Özellikle renk konusunda da açık renkli,altın veya kahverengi olabilir.

Belçika Pale Ale

Almanya’nın buzdolabı sistemiyle lager türünü yaygınlaştırması bira dünyasını derinden etkilemişti. Çünkü 1800’lü yıllardan önce soğuk ve özel fermantasyonlar mağaralarda ve kış gibi soğuk aylarda yapılıyordu. Tüm bira kültürü olan ülkeler benzer biralar yapmaya çalışıyordu.

Belçikalılar kendi mayalarını kullanarak pale malt ile hafif şerbetçi otlu bir bira yaptılar. Sonuç olarak ortaya gene meyvemsi bir ale çıkmış oldu.

4.8 – 5.5% alkol seviyesine sahip  bakır rengine çalan hafif içimli bir ale biradır. Ev biracıları için bu tarz biralar önemlidir çünkü lager yapmadan lagere alternatif türleri tanımak biraya bakış açısını çok değiştirir.

Belçika Blonde ve Sert (Strong) Gold Ale

Belçika Biraları

Belçika birası deyince bir kısım bira severin aklı direk manastır birasına gitse de  nispeten yeni sayabileceğimiz ve ticari olarak çok başarılı Belçika bira stilleri vardır.

Aslında ülkemizde de en çok  Moortgat birahanesi tarafından üretilen Duvel (yani Şeytan) marka bira bilinir. Bu Pilsner türüne rakip olarak çıkan türlerden biridir. Yapı olarak tripel etkileri gösterse de daha az tatlı ve daha çok acıdır. Bitişi kuru fakat daha gazlıdır. Ayrıca şerbetçi otu bariz daha fazladır.

Alkol oranı %7.5-10 aralığındadır.

En büyük özelliği belki de görüntüsüdür normal pilsner gibi insanın dikkatini çeker ama aslında alkol oranı olarak daha serttir. Belçika stillerine has meyvemsi ve baharatlı tatları üstünde taşır.

İlginç olan Duvel kelimesinin özellikle demonik bir kelime olmasıdır. Bu tarza benzeyen biraların ismi (The Lost Abbey’s Inferno, Het Anker’s Lucifer gibi) Şeytan ve cehennem ile ilgilidir.

Leffe Blond gibi diğer blonde sınıfındaki sarı renkli biralar ise daha düşük alkol seviyesine sahip karakteristik bir Pilsner alternatifidir.

Witbier

Belçika Biraları

Witbier esasında bir buğday birasıdır ama Belçika’ya hastır. Bu türe aynı zamanda Bière Blanche yani beyaz bira denmektedir. Beyaz denmesinin sebebi filtresiz bulanık ve soluk renkte olmasıdır.

Kökenleri ortaçağda 11. yy’a kada gitmesine rağmen günümüze nispeten daha yakın zamanlara yani 1950 yıllarından sonra hatırı sayılır bir üne kavuşmuştur. Üne kavuşturan markada çoğu buğday birası seven biracıların bildiği Hoegaarden’dır.

Geleneksel olarak %40 buğday gevreği ile yapılan bu türe kişniş ve  portakal kabuğu eşlik eder.

Genellikle alkol yüzdesi 4.5-5.5% aralığındadır. Özel witbier mayasıyla yapılan bu buğday birası turunç ve baharatı tatlarla dengeli bir tat profiline sahiptir.

Sour Ale Çeşitleri

Lambik, Gueze ve Flanders türleri bu sınıfa girmektedir.

Yazıyı gereğinden fazla uzatmamak için bu türler başka bir yazıda ele alınacaktır.